KNX en energiebeheer: alles wat je moet weten! 

In 2025 zal ons KNX voorjaarsevent geheel in het teken staan van energiebeheer. Hier alvast een voorproefje: 

Wat is Energiebeheer?
Energiebeheer is een proactieve benadering die planning, operationele processen en technologieën omvat om de productie en het verbruik van energie te optimaliseren voor zowel milieuvriendelijke als economische voordelen. 

Vanuit een commercieel, huishoudelijk en zelfs maatschappelijk perspectief is het van belang om verspilling van een waardevolle hulpbron zoals energie te minimaliseren. Op de korte termijn zijn er duidelijke financiële gevolgen van onzorgvuldig gebruik van energie. Op lange termijn zullen de effecten zichtbaar zijn in de vorm van milieuschade en schaarste aan hulpbronnen, de gevolgen hierin zullen onaanvaardbaar hoog zijn. 

Energiebeheer is een initiatief dat essentieel is voor een betere toekomst en de implementatie ervan is de initiële investering meer dan waard. KNX Energiebeheer is zo’n initiatief dat zich richt op een duurzame toekomst die voordelen biedt voor organisaties, mensen en de planeet. 

Wat is het belang van Energiebeheer? 

Milieu: Iedereen kan bijdragen aan het opbouwen van een duurzame toekomst voor de volgende generaties. De overmatige afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het ongecontroleerde energieverbruik zijn één van de belangrijkste oorzaken van de huidige milieuproblemen. 

Energiebeheer biedt een effectieve aanpak om zowel de manier waarop energie wordt opgewekt als het verbruik ervan te veranderen. Dit verandert ook de kijk op energie en het behoud ervan. Door duurzame acties te stimuleren, kan energiebeheer fungeren als een hulpmiddel voor bedrijven en organisaties om over te schakelen naar een duurzamere aanpak. 

Economisch: Energie is een onmisbare behoefte waar bedrijven en organisaties afhankelijk van zijn, het verbruik hiervan brengt aanzienlijke kosten met zich mee voor de dagelijkse bedrijfsvoering. Tijdens de KNX Smart Energy Summit werd onthuld dat tot 40% van de operationele kosten gedurende de levensduur van een gebouw aan energie wordt besteed. Door energiebeheer kan inefficiënt energieverbruik worden voorkomen, wat besparingen oplevert. 

Bovendien kan het verminderen van de CO₂-voetafdruk van een organisatie betekenen dat kosten gerelateerd aan CO₂-belastingen of -regelgeving worden geminimaliseerd. Dit helpt ook bij het promoten van een groen en duurzaam imago van het bedrijf onder de doelgroep, wat bewezen voordelen heeft voor de winstgevendheid. 

Risicovermindering: Wanneer de vraag naar energie afneemt, nemen ook de risico’s die hiermee gepaard gaan af, zoals stijgende prijzen, boetes voor niet-naleving en afhankelijkheid van energie. Door de energievraag te verminderen levert dit een positief effect op de energiekosten waardoor het stabiel en betaalbaar blijft. Energiebeheer helpt ook bij het nauwkeurig voorspellen en beheren van toekomstige energiebehoeften. 

Kritisch kijken naar zelfvoorziening en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen binnen de organisatie kan veel voordelen opleveren in energiebeheer. Door zich te richten op meerdere energiebronnen kunnen er mogelijke problemen worden voorkomen dieontstaan door een tekort aan energie. De betrouwbaarheid van het netwerk of het elektriciteitsnet neemt hierdoor toe, evenals de stabiliteit. Dit kan er ook toe leiden dat de kosten voor energieopwekking dalen door efficiëntere opwekkingsmethoden en de beschikbaarheid van meer energiebronnen. 

Hoe werkt Energiebeheer? 

Energiebeheer bestaat in principe uit 4 belangrijke stappen die alle cruciale aspecten van de meest voorkomende projecten dekken: 

Verzamelen van energieverbruiksgegevens:
Elk energiebeheerproject begint met een solide systeem voor het verzamelen van energieverbruiksgegevens. Dit vormt de basis voor analyse en optimalisatie. Het monitoren van hoeveel energie waar en wanneer wordt verbruikt, is essentieel. Energieverbruiksmeters zijn de hulpmiddelen die nauwkeurige metingen mogelijk maken. Voor eenvoudige organisaties is het meten van energieverbruik vaak rechttoe rechtaan. Complexe industriële systemen, met uitgebreide energiebronnen en verbruikspunten, vereisen echter een zorgvuldige planning bij de installatie van energiemeters. 

1. Analyseren van de verzamelde gegevens:
Na het verzamelen worden de gegevens geanalyseerd om mogelijkheden te vinden waar energie kan worden bespaard. Visualisatietools kunnen helpen om de gegevens overzichtelijker te maken. De verschillende optimalisatiekansen worden vervolgens geïdentificeerd en geprioriteerd. 

2. Optimaliseren op basis van de analyse:
De prioriteiten en het implementeren van energiebesparing hangt af van de doelen van de organisatie. Factoren zoals urgentie, uitvoerbaarheid, implementatiekosten, besparingen, impact op operaties en termijn (kort- of langetermijn) spelen hierbij een rol. Er zijn talrijke technologieën beschikbaar, zoals HVAC-systemen, gebouwautomatiseringssystemen en thuissystemen voor energiemanagement. Deze oplossingen helpen energiebeheer op grote schaal te implementeren en verder te verbeteren. 

3. Bijhouden van verbeteringen en verdere optimalisaties:
Energiebeheer stopt niet na de implementatie van één maatregel. Het is een continu proces waarbij steeds nieuwe verbeterkansen moeten worden onderzocht. Ook is het van belang dat de efficiëntie en het succes van de genomen maatregelen worden gemonitord. Dit maakt het proces cyclisch, met als doel voortdurende verbetering. 

Waar is Energiebeheer toepasbaar? 

1. Energieopwekking:
Energiebeheer kan worden toegepast aan de aanbodzijde van elektriciteit. Door betere controle over energieopwekkingssystemen en inzicht in de vraag kunnen de kosten voor energieopwekking worden geminimaliseerd. Ook vraagbeheer, gericht op het beïnvloeden van energieverbruik, valt onder energiebeheer en kan door energieleveranciers worden ingezet. 

2. Huishoudens:
Energiebeheer is niet alleen nuttig voor commerciële of institutionele doeleinden; ook huishoudens kunnen energiebeheer integreren in dagelijkse activiteiten. Slimme energiebeheersystemen voor thuisgebruik (HEMS) helpen huishoudens energieverbruik te monitoren en te beheren. Ze dragen bij aan energiebesparing, automatisering en het beheren van apparaten, vaak van verschillende fabrikanten. 

3. Mobiliteit:
Met de opkomst van elektrische voertuigen (EV’s) groeit ook het belang van energiebeheer voor laadstations en huishoudelijke EV-laders. Slimme apparaten in HEMS-systemen zorgen ervoor dat het laden van EV’s efficiënter verloopt zonder andere apparaten te beïnvloeden. 

4. Gebouwen / Infrastructuur:
Energiebeheersystemen voor gebouwen (BMS of BAS) optimaliseren het energiegebruik van apparatuur zoals HVAC-systemen, verlichting en beveiliging. Netwerken van slimme gebouwen en huishoudens leggen de basis voor duurzame smart cities. 

5. Smart Cities:
Toekomstige slimme steden vereisen een naadloze communicatie tussen energiebronnen, huishoudens, gebouwen en infrastructuren. Slimme netwerken, ondersteund door IT, automatisering en IoT, maken het energienetwerk dynamisch en efficiënt. KNX biedt interfaces die nodig zijn om deze communicatie te ondersteunen. Door urbanisatie en CO₂-uitstoot te verminderen, streeft KNX naar duurzamere steden van de toekomst. 

Kijk ook eens naar: Efficiënt energieverbruik met KNX